Życzliwość - John Ajvide Lindqvist

 Hipnotyzująca opowieść o mrokach ludzkiej duszy, w której spokojne szwedzkie miasteczko staje się areną niepokojących wydarzeń.

Pewnego jesiennego poranka mieszkańcy portowego miasta Norrtällje dostrzegają stojący na nabrzeżu jaskrawożółty kontener. Nikt nie wie, w jaki sposób tam trafił ani co zawiera. Podczas gdy władze zastanawiają się, co zrobić z tajemniczą przesyłką, ustabilizowane dotąd życie w mieście radykalnie się zmienia. Życzliwość zastępuje agresja: dochodzi do awantur, gwałtu i pobicia. Nawet dzieci w parku rzucają kamieniami w pływające po rzece kaczki. Podejrzany kontener staje się przedmiotem coraz bardziej przerażających domysłów. Senne dotąd miasteczko ogarnia chaos. W atmosferze narastającej wrogości i lęku szóstka młodych bohaterów powieści staje przed wyjątkowym wyzwaniem, a ich wzajemne relacje zostaną poddane decydującej próbie…

John Ajvide Lindqvist, znany z mistrzowskiego operowania mrokiem i niepokojem, w swojej powieści „Życzliwość” proponuje czytelnikowi wyjątkowo intrygującą podróż do serca ludzkiej duszy. Książka, rozgrywająca się w pozornie idyllicznym szwedzkim miasteczku Norrtällje, to nie tylko thriller czy horror, ale wielowarstwowa opowieść o społeczeństwie, relacjach międzyludzkich i sile emocji, które mogą zarówno budować, jak i niszczyć.

Akcja powieści rozpoczyna się od tajemniczego zdarzenia: na nabrzeżu pojawia się jaskrawożółty kontener. To zdawałoby się banalne wydarzenie uruchamia lawinę niepokojących zmian. Mieszkańcy, dotychczas żyjący w zgodzie, zaczynają przejawiać agresję, a uprzedzenia i lęki wychodzą na powierzchnię. Sceny, w których dzieci rzucają kamieniami w kaczki czy przypadkowi ludzie w miasteczku atakują się nawzajem, stanowią przerażającą ilustrację, jak szybko życzliwość może ustąpić miejsca nienawiści.

Choć Lindqvist jest często kojarzony z horrorem, „Życzliwość” wykracza poza ramy tego gatunku. Owszem, znajdziemy tu elementy nadprzyrodzone, ale to, co przeraża najbardziej, to sposób, w jaki autor pokazuje naturalny proces dehumanizacji. Kontener jest symbolem — katalizatorem przemian, które tylko wyciągają na światło dzienne to, co i tak drzemało w sercach ludzi. Chaos w Norrtällje staje się metaforą społeczeństwa, które pod wpływem strachu i niepewności traci swoje moralne fundamenty.

W centrum opowieści znajdują się młodzi mieszkańcy miasteczka, których historie autor przedstawia w retrospektywach. Marko i Maria, dzieci uchodźców z Bośni, próbują odnaleźć swoje miejsce w szwedzkiej rzeczywistości. Max, który posiada zdolność przewidywania tragedii, zmaga się z konsekwencjami swojego daru. Johan walczy z poczuciem odrzucenia, a Siw i Anna zmagają się z własnymi kompleksami i trudami codzienności. Każdy z bohaterów nosi w sobie bagaż traum, które definiują ich działania.

Relacje między postaciami są jednym z najmocniejszych punktów powieści. Lindqvist zręcznie ukazuje, jak więzi międzyludzkie mogą być zarówno źródłem wsparcia, jak i narzędziem destrukcji. Przyjaźnie i związki w tej książce nie są cukierkowe; to pełne napięć, skomplikowane relacje, które odzwierciedlają prawdziwe życie.

Jednym z głównych tematów powieści jest rola strachu. To właśnie on, według Lindqvista, jest motorem wszelkiej nienawiści i przemocy. Strach sprawia, że ludzie zamykają się na innych, podejmują irracjonalne decyzje i zaczynają postrzegać drugiego człowieka jako wroga. Autor w mistrzowski sposób pokazuje, jak spirala strachu i agresji nakręca się, prowadząc do tragedii, z której nie ma łatwego wyjścia.

Lindqvist świetnie buduje atmosferę duszności i napięcia. Czytelnik niemal czuje ciężar, który zawisł nad Norrtällje. Opisy miasteczka i jego mieszkańców są sugestywne, a każdy szczegół — od rzeki, w której odbija się chaos, po mroczne zaułki — podkreśla klaustrofobiczną aurę. Narracja, choć miejscami rozwlekła, pozwala wniknąć głęboko w psychikę bohaterów i zrozumieć ich motywacje.

„Życzliwość” to nie tylko opowieść o miasteczku ogarniętym chaosem. To także refleksja nad kondycją współczesnego społeczeństwa. Lindqvist zadaje pytanie, co dzieje się z ludźmi, gdy zostają wystawieni na próbę. Jak łatwo porzucamy życzliwość na rzecz nienawiści, gdy czujemy się zagrożeni. Powieść zmusza do zastanowienia się nad tym, jak my sami reagowalibyśmy w obliczu podobnej sytuacji.

„Życzliwość” Johna Ajvide Lindqvista to książka, która wymaga od czytelnika cierpliwości i otwartości. To opowieść wielowątkowa, pełna emocji, głębi i skomplikowanych bohaterów. Choć może odstraszać swoją objętością i ciężką atmosferą, warto po nią sięgnąć. To nie tylko thriller czy horror, ale także poruszająca analiza ludzkiej natury. Lindqvist po raz kolejny udowadnia, że jest mistrzem opowieści, które przenikają do szpiku kości.

 Moja ocena: 7/10

Recenzja napisana przez: Gosia Celińska

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

fantasy, science fiction

Tytuł oryginału: Vänligheten (2020)

Data wydania: 2024-11-05

Liczba stron: 743

ISBN: 9788383353883