Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka – Jonathan Haidt

 

Moralność jest dla ludzkości nadzwyczajnym darem, który umożliwił powstanie cywilizacji, a jednocześnie przekleństwem, skazującym nas na nieustanne konflikty i podziały. W swojej znakomitej książce psycholog społeczny Jonathan Haidt rzuca wyzwanie konwencjonalnemu myśleniu o moralności, polityce i religii, analizuje genezę podziałów między ludźmi i wskazuje drogę ku wzajemnemu zrozumieniu. Pokazuje, dlaczego lewicowcy, konserwatyści i libertarianie mają tak różne intuicje na temat tego, co jest dobre, a co złe, i dlaczego każda ze stron ma rację, my zaś potrzebujemy wszystkich tych idei, aby osiągnąć sukces jako społeczeństwo.

Dlaczego tak chętnie dzielimy się na przeświadczone o własnej prawości wrogie grupy?

Dlaczego jedni ludzie mają lewicowe poglądy, inni – konserwatywne, a jeszcze inni zostają libertarianami?

Dlaczego niektórzy tak ochoczo podchwytują skandaliczne kłamstwa i teorie spiskowe?

Ta przystępnie napisana i aktualna pod każdą szerokością geograficzną książka pomoże odrzucić moralizowanie, docenić cud ludzkiej współpracy i zrozumieć adwersarzy po innej stronie politycznego sporu.

Wydawca: Zysk i S-ka

Data wydania: 01.10.2024

Typ okładki: miękka okładka

EAN: 9788383351476

Jonathan Haidt w swojej książce *„Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?”* podejmuje niezwykle aktualny i ważny temat moralnych podziałów, które kształtują nasze społeczeństwo. Haidt, jako psycholog społeczny, analizuje mechanizmy stojące za naszymi intuicjami moralnymi i politycznymi, podkreślając rolę emocji w podejmowaniu decyzji oraz w kształtowaniu naszych przekonań. Centralną ideą książki jest teoria tzw. „matryc moralnych”, które determinują nasze poglądy, często zanim jeszcze świadomie je zrozumiemy.

 

Jednym z największych atutów książki jest wyważone podejście autora do różnych światopoglądów. Haidt unika faworyzowania którejkolwiek ze stron politycznego spektrum, ukazując zarówno wartości płynące z liberalnych, jak i konserwatywnych postaw. Jego teorie, oparte na badaniach psychologicznych i socjologicznych, podkreślają, że moralność ma swoje korzenie w ewolucji i instynktach grupowych, co czyni ją istotnym elementem funkcjonowania ludzkich społeczeństw.

 

Choć książka może wydawać się wymagająca, złożoność tematyki i dogłębna analiza wynagradzają wysiłek. Haidt w przystępny sposób wyjaśnia swoje tezy, posługując się licznymi przykładami i eksperymentami. Jednym z bardziej znanych jest metafora „jeźdźca i słonia”, obrazująca relację między racjonalnością a emocjami – to emocje są „słoniem”, który często kieruje naszymi decyzjami, podczas gdy racjonalność jest jedynie „jeźdźcem”, próbującym nadać im kierunek. Dzięki takim obrazowym metaforom, nawet skomplikowane koncepcje stają się bardziej zrozumiałe.

 

Mimo licznych zalet, nie brakuje też pewnych niedociągnięć. Haidt skupia się na wyjaśnianiu mechanizmów, które kształtują nasze przekonania, ale brakuje tu głębszej refleksji nad tym, jak te mechanizmy powinny być wykorzystywane w kontekście moralnych debat. Autor zwraca uwagę na emocje jako kluczowy element w procesie decyzyjnym, jednak nie poświęca wystarczająco dużo miejsca na to, jak te emocje mogą (i powinny) być regulowane, aby prowadzić do bardziej racjonalnych i konstruktywnych dyskusji.

 

Mimo tych uwag, *„Prawy umysł”* pozostaje cenną lekturą dla każdego, kto chce lepiej zrozumieć, dlaczego społeczeństwa są tak głęboko podzielone, oraz jakie mechanizmy za tym stoją. Książka prowokuje do refleksji nad własnymi przekonaniami i nad tym, jak nasze moralne intuicje wpływają na nasze postrzeganie świata. Haidt pokazuje, że mimo różnic, dialog między różnymi grupami jest możliwy, a nawet konieczny dla budowania wzajemnego zrozumienia.

 

Dla osób interesujących się psychologią, polityką czy socjologią, książka Haidta może okazać się nie tylko fascynującą lekturą, ale także narzędziem, które poszerzy ich spojrzenie na współczesne podziały moralne i społeczne.

 

Moja ocena: 9/10