„Trzecia płeć" Tadeusz Dołęga-Mostowicz

 

"Przedwojenna Warszawa, pełna gwaru, samochodów, kawiarni i restauracji. Śledzimy losy bohaterki, która przyjechała z Poznania. Świetnie wykształcona, młoda, energiczna kobieta zostawia w domu niepracującego męża z córeczką i wyjeżdża do stolicy, by podjąć obowiązki kierowniczki w agencji turystycznej. Poprzez dalszą rodzinę wkracza w świat warszawskiej inteligencji, gdzie ścierają się poglądy dotyczące roli kobiet na rynku pracy i w społeczeństwie. Nowe prądy zwiastujące wolność i samostanowienie kobiet są nie do przyjęcia dla konserwatystów, widzą w tym degradację rodziny, tym tłumaczą krach na rynku pracy w dobie kryzysu, a liberałowie i feministki gwałtownie się temu sprzeciwiają. Gdzie leży prawda? Czy dzisiaj, po tylu latach nasza dyskusja jest w innym miejscu, czy wciąż krążymy wokół tych samych kwestii? A może jednak niektóre postulaty są już całkiem za nami… Barwna, ciekawa, pełen pasji opowieść Dołęgi-Mostowicza."

Trzecia płeć Tadeusza Dołęgi-Mostowicza to książka, która przenosi nas do przedwojennej Warszawy, ukazując tamtejsze realia przez pryzmat emancypacji kobiet. Choć wydana wiele lat temu, powieść ta zachowuje swoją aktualność i nadal potrafi wzbudzić emocje oraz skłonić do refleksji.

Główna bohaterka, Anna Leszczowa, przenosi się z Poznania do stolicy, aby podjąć pracę jako kierowniczka w agencji turystycznej "Mundus". Jej życie jest pełne wyzwań – zostawia w domu bezrobotnego męża i małą córeczkę, starając się pogodzić rolę matki i żony z zawodowymi ambicjami. Historia Anny to opowieść o walce o własne miejsce w świecie, o dążeniu do niezależności i konfrontacji z konserwatywnymi poglądami otaczającego ją społeczeństwa.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz mistrzowsko oddaje emocje targające bohaterami, tworząc plastyczne i realistyczne opisy ich przeżyć. Psychologiczne wątki są tu szczególnie ważne, pozwalając czytelnikowi na głębsze zrozumienie motywacji postaci oraz ich dylematów moralnych. Autor nie boi się poruszać trudnych tematów, co sprawia, że książka jest nie tylko literacko wartościowa, ale również prowokująca do myślenia.

Jednym z głównych tematów powieści jest rola kobiet w społeczeństwie. Anna, zmagająca się z trudną sytuacją finansową i zawodową, jest postacią wyrazistą, pełną determinacji i siły charakteru. Jednak jej relacje z dzieckiem, które zostawia w Poznaniu, mogą budzić kontrowersje i skłaniać do refleksji nad kosztami osobistymi, jakie niesie za sobą dążenie do samorealizacji.

W tle historii Anny przewija się obraz przedwojennej Warszawy, z jej społecznymi i kulturowymi niuansami. Mostowicz doskonale oddaje klimat miasta, w którym nowe idee zderzają się z tradycyjnymi wartościami, tworząc tło dla osobistych dramatów bohaterów.

Choć powieść ma swoje słabsze momenty – niektóre wątki, takie jak losy Wandy czy choroba senatorowej Jelskiej-Szermanowej, są rozwleczone i mniej istotne dla głównej fabuły – to jednak całość prezentuje się spójnie i interesująco. Postacie męskie, jak Kubuś, Marian Dziewanowski czy Karol, są przedstawione jako nieporadne i niezdolne do sprostania życiowym wyzwaniom, co podkreśla kontrast między nimi a silnymi, niezależnymi kobietami.

Trzecia płeć to lektura wymagająca, lecz satysfakcjonująca. Wątki psychologiczne, filozoficzne i moralne, przeplatające się z dynamiczną fabułą, angażują czytelnika i zmuszają do refleksji nad rolą kobiet w społeczeństwie oraz osobistymi dylematami moralnymi. To książka, która mimo upływu lat, nadal potrafi poruszyć i zmusić do zastanowienia się nad własnym miejscem w świecie.

Tytuł: Trzecia płeć 

Autor: Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Data wydania: 2024-06-20
Data pierwszego polskiego wydania: 1946-01-01
Wydawnictwo: Wydawnictwo MG
Liczba stron: 320
ISBN: 9788382410143
Moja ocena: 7/10