„Wszystko na swoim miejscu. Pierwsze miłości i ostatnie opowieści" Oliver Sacks

Wszystko na swoim miejscu. Pierwsze miłości i ostatnie opowieści to kolejna fenomenalna książka stworzona przez wybitnego naukowca jakim bez wątpienia był Oliver Sacks. Różnica pomiędzy pozostałymi jego dziełami, a tym jest taka, że to ostatnia pozycja od autora, który całkowicie świadomy nadchodzącej śmierci pisze już nie tylko o pouczających przypadkach, ale również sporo miejsca poświęca swojej przeszłości, a także najważniejszym, jego zdaniem, wyzwaniom przyszłości.

Książka dzieli się na trzy główne części.

Pierwsza z nich to Pierwsze miłości, gdzie opowiada o swojej młodości, o tym co go ukształtowało, co sprawiło, że podążył właśnie tą ścieżką zawodową. Jednak oprócz historii Olivera Sacksa otrzymujemy fascynującą historię nauki i kilka nawiązań do ówczesnego świata. Za to rozdział Biblioteki jest przepysznym deserem dla każdego miłośnika książek i bibliotek - po przeczytaniu go doskonale rozumiem dlaczego autor pisał. :)

Druga część to Opowieści kliniczne. Nie ma książki Olivera Sacksa, w której nie ma takich fragmentów. Jako lekarz klinicysta, naukowiec i fascynat autor chętnie dzieli się historiami ciekawych przypadków medycznych. Kilka spośród przytoczonych przypadków można było poznać w poprzednich książkach pana Sacksa, ale mnie zupełnie to nie przeszkadzało. Prawdę mówiąc, autor przez całą swoją literacką karierę przedstawiał dziesiątki, jeśli nie setki, takich historii i trudno je wszystkie spamiętać. Tutaj przytoczono zaledwie kilka z nich. Ich przekaz jest jeszcze wyraźniejszy niż wcześniej, a przy tym niezmiennie aktualny. To nie jest lekcja o chorobach oczami lekarza, a raczej ćwiczenia z tego jak wygląda szacunek, czym jest godność człowieka chorego, jak oddziałują na siebie osoba chora i społeczeństwo, dlaczego ważne są wyczucie i delikatność, jak choroba, ale również leki mogą wpływać na człowieka. To pieśń o sukcesach medycyny, a także o prozdrowotnym działaniu wielu wydawałoby się bardzo prozaicznych czynników takich jak obcowanie z naturą, zmniejszenie liczby bodźców, sen, przebywanie z innymi lub wręcz przeciwnie, muzyka, wymiana doświadczeń z inną chorą osobą itd. Uwielbiam to jak Oliver Sacks opowiada o swoich doświadczeniach zawodowych.

Trzecia część książki to Życie toczy się dalej. To jest ten fragment książki, w którym czuć, że Oliver Sacks jest już człowiekiem starszym i powoli oswaja się z bliską śmiercią. Niestety nie myli się, gdyż pisząc ostatnie rozdziały nawiązywał do wydarzeń z 2015, tego roku też zmarł. To nieco sentymentalna część opowieści, w której autor na przemian opowiada nam o zmianach, o swoich nadziejach, wyzwaniach jakie czekają świat, a w których on już udziału brać nie będzie.

Jak bez trudu można wywnioskować po trzech wcześniejszych akapitach, Wszystko na swoim miejscu. Pierwsze miłości i ostatnie opowieści jest bardzo zróżnicowane tematycznie i choć należy do literatury faktu i popularnonaukowej to nie omija również wątków autobiograficznych, historyczno-społecznych czy filozoficznych. Osoby, które lubią różnorodność, są zainteresowane działaniem mózgu i zaburzeniami jego funkcjonowania albo po prostu lubią intrygującą, rozwijającą i błyskotliwą literaturę, z całą pewnością odnajdą się w książkach pana Sacksa.

Językowo Wszystko na swoim miejscu jest olśniewające. Zostało wydane niezwykle starannie (świetne przypisy, zwłaszcza te od tłumacza - dziękuję!), a przez tekst dosłownie się płynie. Jest kilka trudniejszych słów, ale te naukowe są zwykle całkiem zręcznie wyjaśnione. Ku mojej radości, na końcu książki możemy także znaleźć bogatą bibliografię, indeks oraz informacje o pierwodrukach. Wspomnianych jest wiele dzieł - od klasyki literatury po naukowe. Ja sama podczas lektury zapisywałam sobie które spośród wymienionych przez autora utworów literackich chciałabym przeczytać, a jedną z pozycji już nawet zamówiłam!

Oliver Sacks był wyjątkowym i wszechstronnym człowiekiem, wrażliwym i sumiennym naukowcem, świetnym i charyzmatycznym pisarzem. Jego działania, a szczególnie treść książek, doskonale wpisuje się w dzisiejszy popularny i jakże ważne nurt ściągania tabu z chorób psychicznych.

Każdą swoją książką autor uczy nas, aby nie patrzyć na człowieka przez pryzmat choroby, ale na chorobę przez pryzmat chorującego na nią człowieka. Przedstawia nam także zmiany jakie zachodziły przez dziesięciolecia w rozumieniu i leczeniu pacjentów cierpiących z powodu chorób psychicznych i zaburzeń neurologicznych. To wszystko sprawia, że mnie osobiście ta książka, podobnie jak poprzednie Olivera Sacksa, po prostu zachwyca.

Tak, moim zdaniem w tej książce wszystko jest na swoim miejscu.

Tytuł: Wszystko na swoim miejscu. Pierwsze miłości i ostatnie opowieści
Tytuł oryginału: Everything in Its Place. First Loves and Last Tales

Autor: Oliver Sacks

Tłumaczenie: Jerzy Łoziński

Data wydania: 2021-06-09

Wydawca: Wydawnictwo Zysk i S-ka

Liczba stron: 344

ISBN: 978-83-8202-016-8

Za możliwość lektury bardzo dziękuję wydawnictwu Zysk i S-ka.

Zrecenzowała: Marta z bloga W sercu książki