Karol Darwin - Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt

Karola Darwina nie trzeba chyba nikomu przedstawiać. Jego przełomowe teorie dotyczące ewolucji stanowią fundament naszej obecnej wiedzy na temat pochodzenia człowieka i jego miejsca w krainie zwierząt. Nic więc dziwnego, że Darwin zgłębiał swoją wiedzę na temat zachowania naszego gatunku - w efekcie publikuje „Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt”.

Dzięki swoim znajomościom i korespondencji z wieloma naukowcami i podróżnikami rozsianymi po całym globie sprawdza, czy przedstawiciele różnych plemion i narodów wyrażają uczucia i emocje w ten sam sposób. Chce jednocześnie zweryfikować, które zachowania, zapewne przez swoją uniwersalność, są najprawdopodobniej wrodzone, a które nabyte w wyniku wpływu kultury na jednostkę.

Jego rozważania nie są może przełomowe dla współczesnego czytelnika jako, że obecnie nasza wiedza z zakresu biologii, neurologii i psychologii jest zdecydowanie bardziej rozwinięta. W dzisiejszych czasach lekarze dysponują skomplikowanymi przyrządami diagnostycznymi, takimi jak rezonans magnetyczny, a naukowcy w dedykowanych centrach badawczych poświęcają całe miesiące i lata na weryfikacji pojedynczych aspektów naszej natury.

Dlatego jeśli weźmiemy pod uwagę ograniczenia i brak całego tego aparatu i zaplecza badawczego, to analiza i wnioski wysunięte przez Darwina są tym ciekawsze i bardziej zajmujące. Jego rozważania na temat zmian wyrazu twarzy człowieka i pracy naszych mięśni pod wypływem różnych emocji są fascynujące, szczególnie, jeśli zobaczymy jak bardzo są trafne.  

Dodatkowo to wydanie jest ilustrowane zdjęciami i rysunkami wykonanymi na potrzeby oryginalnej publikacji z końca XIX wieku, które same w sobie są bardzo ciekawe, bo pokazują prawdziwych ludzi z tamtej epoki. Już same z siebie potrafią nam wiele powiedzieć o tym, jak wtedy wyobrażano sobie „modelowe” przedstawienie pewnych emocji, które dla nas z pewnością wyda się przesadne i sztuczne, ale w końcu XIX wieku było uznawane za jak najbardziej naturalne.

Z mojego punktu widzenia największą barierą, z jaką czytelnik może się zmierzyć w czytaniu tej książki, jest jej język. Tłumaczenie nie zostało w żaden sposób uwspółcześnione, tak więc dziewiętnastowieczny styl ze swoją specyficzną składnią i słownictwem prezentuje się tutaj w pełnej krasie.

Mam świadomość, że dla większość osób ta pozycja stanowi jedynie ciekawostkę, migawkę z przeszłości, w której świat był większy i bardziej tajemniczy, niż jest teraz. Jednak nie należy zapomnieć, że jest to również jeden z kamieni milowych obecnej nauki, który, nawet jeśli czasami może wydawać się zabawny, miał niezaprzeczalny wpływ na to, jak dzisiaj postrzegamy świat i siebie nawzajem.

Autor: Karol Darwin

Tytuł: Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt

Tytuł oryginalny: The Expression of the Emotions in Man and Animals

Wydawnictwo: Wydawnictwo MG

ISBN: 978-83-7779-655-9

Tłumacz:Konrad Dobrski 

Autor recenzji: Anna Maria Klata